انگار قرص خواب خورده بودم؟ با این که شب تا صبح را خوب خوابیده بودم و برنامه ریزی درستی برای درس خواندن داشتم؛ اما خواب آلودگی بدجوری برنامههایم را برهم ریخت! بیاختیار خمیازه میکشیدم و پلکهایم سنگین شده بود! اولش فکر کردم شاید کسالتی که جسم و روحم را در برگرفته به خاطر درس خواندنهای پیاپی است؛ اما بعد از کلی تحقیق تازه فهمیدم که خواب بهاری به سراغم آمده.
چه بسیار زمانهایی که سر کلاس، محل کار، در اتوبوس و تاکسی، خواب بهاری پلکهایمان را سنگین کرده است. کسالت بهاری حالتی ناشی از تغییرات بدن به واسطه گذر از فصل زمستان به فصل بهار است. این تغییرات تنها مختص انسان نیست، بلکه در میان جانوران نیز تغییرات چشمگیری در این زمینه مشاهده میشود.
.........
رگهای خونی بدن آدمی به خوبی قادرند با هرگونه دما خود را وفق دهند. بر این اساس رگهای بدن در فصل گرما گشاد و در سرما دوباره تنگ میشوند. با این وجود رگها نمیتوانند در بهار به حد کافی و با سرعت مورد نیاز، خود را با تغییرات سریع و نسبتاً شدید آب و هوایی تطابق دهند که نتیجه این حالت ایجاد سرگیجه و سردرد در انسان است. همچنین بدن انسان در فصل بهار به شدت نیازمند تأمین انواع ویتامینها و مواد معدنی مانند آهن است، چرا که کمبود این ماده، خونسازی را دچار اختلال کرده و به دنبال آن روند تأمین اکسیژن مورد نیاز بدن مختل میشود که نتیجه آن خستگی، ضعف و افت کارایی بدن میباشد.
1- تغییر دمای محیط و تأثیر آن بر بدن.
2- تغییر ساعات شبانه روز و کاهش طول شب و زمان خواب.
3- مواجهه با گردهها و ترکیبات گیاهی که در فصل بهار میرویند و علاوه بر بروز علائم آلرژی میتوانند اثر خوابآلودگی نیز داشته باشند.
وقتی در بهار خواب آلودگی به سراغمان آمد باید نکات ذیل را رعایت کنیم:
جهت افزایش خون رسانی به مغز و بیدار کردن سلولهای آن، برای مدتی کوتاه، فعالیت ورزشی داشته باشیم تا تپش قلب و میزان خون رسانی به مغز بالا رود. نرمش و حرکتهای کششی یوگا نیز میتواند در این زمینه مفید باشد. وقتی که خواب از سرمان پرید دوباره به مطالعه ادامه دهیم.
بعد از نرمش صبحگاهی، مغز برای شروع کار به آب و مواد مغزی مخصوصاً قند (ترجیحاً قند طبیعی) نیاز دارد. در نتیجه خوب است که در ابتدای روز، آب، شیر و خرما بخوریم.
برای مطالعه هیچ گاه نباید گوشهای لم داد یا در حال خوابیده، مطالعه کرد. این وضعیتها باعث خواب آلودگی میشود. بهترین شیوه مطالعه استفاده از میز و صندلی است.
پس از دو ساعت مطالعه بهتر است که به میزان 10 دقیقه ورزش کنیم تا با افزایش تپش قلب، خون رسانی به سلولهای مغزی شدیدتر شود و از رخوت نشستن طولانی رها شویم. این کار میتواند به صورت طناب زدن یا در جا دویدن صورت گیرد.
بهترین روش مطالعه، تصویرسازی در ذهن است. در این روش، هنگام مطالعه متن، باید مطالب بیان شده را در ذهن خودمان به تصویر تبدیل کنیم و همینطور که متن را دنبال میکنیم، داستان را به صورت یک نمایش تصویری در ذهن پیش ببریم. تصاویر در حافظهی ما به مدت طولانیتری باقی میماند تا کلمات و جملهها. همچنین این روش باعث افزایش تمرکز ما بر روی کتاب خواهد شد و از خواب آلودگی جلوگیری میکند.
نور در زمان مطالعه باید کافی باشد ولی باید از تابیدن نور مستقیم از روبرو جلوگیری شود. اگر پنجرههای خانه به اندازه کافی بزرگ هستند، بهترین نور، نور خورشید است که از سمت چپ برای راست دستها و از سمت راست برای چپ دستها روی میز بتابد. از انداختن پردهها و استفاده صرف از نور مصنوعی باید خودداری کرد. نور خورشید و منظره بیرون پنجره، حس سرزندگی، روز بودن، جنب و جوش و فعالیت را به انسان تلقین میکند و در جلوگیری از خواب آلودگی موثر است؛ برعکس، نور مصنوعی احساس شب بودن و ایزوله بودن را تلقین میکند و باعث خواب آلودگی میگردد.
اگر میخواهیم بعد از ناهار زود به مطالعه برگردیم، بهتر است به جای یک وعده غذا نصف آن را بخوریم! نصف دیگر را میتوانیم وقتی دوباره گرسنه شدیم بخوریم. خوردن غذای سنگین و پرحجم وسط روز، همه خون بدن را برای هضم غذا، به طرف معده سرازیر میکند. آن وقت مغز احساس خستگی و خواب آلودگی میکند.
یکی دیگر از علل خواب آلودگی، کمبود انگیزه و شوق برای مطالعه یک کتاب است. در نتیجه باید برای خواندن کتاب مورد نظر در خودمان، شوق و انگیزه ایجاد کنیم. یک راه برای این کار، تلاش جهت حل مسائل همان فصل مورد مطالعه است (قبل از مطالعه آن فصل!)، همچنین ورق زدن کتاب و به صورت اتفاقی مطالعه فصلهای وسط یا آخر کتاب میتواند سوالات زیادی را در ذهن ما ایجاد کند و باعث کنجکاوی ما در فهمیدن مطالب قبلی برای درک آن مطلب یا حل مسائل مربوطه شود. حتی میتوانیم سوالهای مربوط به همان فصل یا آزمونی که قرار است در آن شرکت نماییم، را مرور کنیم.
پس از مطالعه طولانی یک کتاب، اگر احساس خستگی و دلزدگی از آن کتاب میکنیم، باید به سراغ مطلب دیگری برویم. تلنبار کردن مطالب یک کتاب که همه شبیه هم هستند، باعث فراموشی میشود. ایجاد تنوع به مطالعه، این فرصت را به مغز میدهد که مطالب خوانده شده را در خود طبقه بندی کرده و به حافظه دراز مدت بسپارد.
برنامه ریزی برای کنکور : در این مقاله می توانید از راهنمایی های مفیدی که برای برنامه ریزی کنکور در ایام نوروز است استفاده کنید.
اولاً:
زیاد زحمت بکشید …، تفریحات، دید و بازدیدها، مسافرت و تلویزیون را کنار
بگذارید و فقط دو روز از عید را به خودتان مرخصی بدهید، (دانش آموزان سال
سوم میتوانند چهار روز را تعطیل نمایند.) و در روزهای قبل و بعد تا آنجا
که میتوانید درس بخوانید. افرادی که اراده ضعیفی دارند مطمئناً پیشرفت
خوبی نخواهند کرد. ما به این گونه داوطلبان توصیه مینماییم خودشان به پدر و
مادرشان مراجعه کنند و از آنها بخواهند تا بر کارشان نظارت نمایند.
ثانیاً:
با یک نقشه دقیق و طبق یک برنامه جامع درس بخوانید. تا بازده مطالعه شما چند برابر شود. در این مقاله چگونگی تنظیم برنامه جامع را برای شما توضیح میدهیم. فقط باید یکی دو ساعت وقت صرف کنید و طبق روشی که توضیح میدهیم “برنامه جامع” را برای خودتان تنظیم نمائید و سپس با نظم و دقت “برنامه جامع” را اجرا نمائید. آنگاه خواهید دید که سه یا چهار هفته در ایام نوروز برای شما ارزش چند ماه را خواهد داشت و شما جهش بزرگی به جلو خواهید داشت. برنامه جامع را در داخل جداول یک برگ کاغذ A3 بنویسید. آنرا روی یک مقوای بزرگ بچسبانید و به دیوار مقابل میز تحریر خود نصب کنید تا همواره در مقابل چشمانتان باشد. برنامه جامع جایگزین دفتر برنامه ریزی نمی شود و به عنوان مکمل آن استفاده میشود. روی مقوای بزرگ علاوه بر جدول برنامه جامع یک برگ کاغذ A4 که روی آن برنامه هفته را نوشته اید نصب مینمائید. در پایان هر هفته برگه مربوط به هفته قبل را بردارید و پس از جمع بندی کامل از کارهای انجام شده و کارهای انجام نشده، برگه مربوط به هفته بعد را نصب نمائید.
برنامه جامع چیست و در چه مواقعی تنظیم میشود؟
هرگاه بخواهید یک مجموعه کار آموزشی را به صورت کامل انجام دهید یا یک مجموعه درسی را به طور کامل یا نسبتاً کامل دوره نمائید، برنامه جامع تنظیم مینمائید. توصیه ما این است که برنامه جامع را هیچ گاه برای کمتر از دو هفته و یا بیشتر از چهار هفته طراحی نکنید. در هنگام اجرا و در پایان برنامه جامع، باید کارهای انجام شده و انجام نشده را بررسی و ارزیابی نمائید. حداقل یک بار دیگر میتوانید برنامه جامع تنظیم نمائید و آن هم در یک ماهه قبل از برگزاری کنکور سراسری است.
برنامه جامع چه اجزایی دارد؟
برنامه جامع شامل ده ستون میباشد، عنوان های این ستونها به ترتیب عبارتند از: نام درس- تابلوی آموزشی- برنامه آزمون- تصمیمات و اهداف- منابع مطالعاتی پیشنهادی- سایر منابع اطلاعاتی- زمان برای سه هفته- زمان برای هفته اول- زمان برای هفته دوم- زمان برای هفته سوم در اینجا قسمت هایی را که نیاز به توضیح بیشتر دارند معرفی مینمائیم.
۱- تابلوی آموزشی- تشخیص وضعیت:
در ستون تابلوی آموزشی، ارزیابی خود را درباره وضعیت آموزشی تان در هر درس مینویسید.
الف- میانگین نمرات تراز خود را در هر درس یادداشت نمائید مثلا بنویسید میانگین نمره تراز من در درس فیزیک ۵۷۰۰ بوده است.
ب- به برنامه آزمون های دوره نوروز نگاه کنید. اکنون تشخیص دهید که در کدام فصلها قوی هستید و در کدام فصلها ضعف دارید. نقاط قوت و ضعف خود را به طور جداگانه مشخص کنید.
۲- تصمیمات و اهداف + منابع مطالعاتی:
۳- تخمین و تقسیم زمان:
پیش بینی کنید که اساسا در ایام نوروز چند ساعت وقت برای مطالعه دارید و برای مطالعه هر درس چند ساعت میتوانید اختصاص دهید. آن دسته از داوطلبانی که تا کنون برنامه متعادل (نرمال) نوشته اند این موضوع را بهتر میتوانند پیش بینی نمایند. اگر دانش آموز هستید و تا روزهای آخر اسفند به مدرسه میروید توجه کنید که زمان مطاله شما قبل از شروع تعطیلات کمتر است و همچنین اگر میخواهید دو روز اول عید را تعطیل کنید این مدت را هم در نظر بگیرید سعی کنید تخمین دقیقی از ساعات مطالعه خود بزنید. مثلا بگویید من در هفته اول میتوانم پنجاه ساعت درس بخوانم سپس این پنجاه ساعت را بین دروس مختلف تقسیم کنید. به اهمیت هر درس و وضعیت خود در هر یک از دروس توجه کنید. اگر هنگام تنظیم برنامه رویاپردازی کنید و تصمیمات بلند پروازانه بگیرید نه تنها نتیجه بهتری کسب نخواهید کرد بلکه تمام زحمتی که برای تنظیم برنامه کشیده اید به هدر خواهد رفت.
برنامه روزانه
پس از نوشتن برنامه جامع، برنامه روزانه تان را تنظیم نمایید. در برنامه روزانه برای هر روز حداکثر ۵ درس را در نظر بگیرید. اگر مثلا برای درس فیزیک ۱۰ ساعت در نظر گرفته اید میتوانید آنرا به چهار نوبت مطالعه ۲/۵ ساعته یا ۵ بار مطالعه ۲ ساعته تقسیم کنید و روزهای مطالعه را هم مشخص کنید مثلا تصمیم بگیرید چهار نوبت در روزهای شنبه ، دوشنبه ، سه شنبه و چهار شنبه هر بار به مدت ۲/۵ ساعت فیزیک بخوانید. تکالیف خود را نیز برای هر نوبت مطالعه مشخص کنید آیا فقط کتاب را مطالعه میکنید مساله حل میکنید یا تست هم میزنید. منابع را بنویسید. در ابتدای هر هفته برنامه روزانه را در کنار برنامه جامع روی مقوا نصب کنید در پایان هر روز و در پایان هفته موارد اجرا نشده را در ستون آخر بنویسید و پس از تصحیح و تعدیل و تصمیم گیری مجدد به برنامه هفته بعد بیفزایید.
چند توصیه:
۱. برنامه جامع و برنامه روزانه را پس از تنظیم به مشاور خود نشان دهید و از نظرات مشورتی وی بهره بگیرید.
۲. اگر در پایان یک هفته ملاحظه نمودید که بخش قابل ملاحظه ای از تصمیمات را اجرا نکرده اید برنامه را مورد بازبینی قرار دهید و قسمت های کم اهیمت تر را حذف کنید.
۳. هر قدر هم پایه درسی تان ضعیف باشد هیچ درسی را به طور کامل حذف نکنید. در این گونه دروس میتوانید مباحثی را بیابید که برایتان ساده تر باشد.
توصیه به داوطلبان کنکور کارشناسی :
۴. توصیه به داوطلبان رشته تجربی: درس زیست شناسی درس اصلی شماست سعی کنید این دروس را هر روز در برنامه مطالعاتی خود قرار دهید پس از زیست شناسی، درس شیمی قرار دارد دروس ریاضی و فیزیک را کنار نگذارید و حتی اگر دانش آموز ضعیفی هستید درس ریاضی را از برنامه تان حذف نکنید.
۵. توصیه به داوطلبان رشته ریاضی: حساب دیفرانسیل و فیزیک اهمیت تعیین کننده ای در کنکور دارند. اما به هندسه و ریاضیات گسسته کم توجهی نکنید بسیاری از داوطلبان ریاضی به این دروس اصلا اهمیت لازم را نمی دهند و فکر میکنند دروس اختصاصی فقط حساب دیفرانسیل و فیزیک است. در تستهای دروس هندسه، ریاضیات جدید (گسسته یا جبر و احتمال) و مثلثات، با تلاش کمتر میتوانید نتیجه بهتری بگیرید زیرا میزان تنوع طرح سوال در دروسی که اشاره شد نسبت به حساب دیفرانسیل کمتر است و با اینکه مسائل تشریحی در این دروس دشوارتر است ولی اگر داوطلبی پایه درسی متعادل داشته باشد میتواند در کنکور نتیجه بهتری بگیرد. در صورتیکه بسیاری از داوطلبان رشته ریاضی به دلیل علاقه بیشتر به حل مسائل حساب دیفرانسیل یا مکانیک میپردازند و با تصور دشوارتر بودن دروس هندسه یا مثلثات این دروس را کنار میگذارند. مجدداً تکرار میکنیم میزان تنوع و انواع سوالات در دروس مثلثات، هندسه و ریاضیات گسسته کمتر است و اگر پایه متوسطی دارید با تمرین تستهای طبقه بندی شده میتوانید نتیجه خوبی در این دروس بگیرید. متأسفانه بسیاری از داوطلبان ریاضی درس شیمی را به کلی فراموش میکنند و کنار میگذارند که اندیشه ای کاملا اشتباه است. اشکال دیگر کار داوطلبان ریاضی بی توجهی به دروس عمومی است که در دوره نوروز باید به جبران این ضعف بپردازند.
۶. توصیه به داوطلبان رشته انسانی:دروس جامعه شناسی، روانشناسی و فلسفه در گروه انسانی بخشی از دروس اختصاصی است که داوطلبان این گروه در آنها بالاترین درصدها را به دست میآورند اما مشکل عمده گروه انسانی، کم توجهی به دروس عمومی است. توصیه میکنیم دروس عمومی را جدی تر بگیرید و اگر در دروس ریاضی و آمار و زبان پایه ضعیفی دارید در ایام نوروز به جبران این ضعفها بپردازید.
توصیه به داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد :
۷. توصیه به داوطلبان رشته کارشناسی ارشد فراگیر کامپیوتر : با توجه به منابع آزمون این رشته سه درس پایگاه داده های پیشرفته ، سیستم عامل پیشرفته ( سیستم های توزیع شده ) و طراحی الگوریتم پیشرفته توصیه ما به تمرکز بروی درس طراحی الگوریتم پیشرفته که سخت ترین مرجع اعلام شده در این کنکور است می باشد و اکثر داوطلبان در این درس دارای ضعف بوده و دانشجویان مشروطی پذیرفته شده نیز اکثرا این درس را پاس نکرده اند پس در نتیجه تمرکز بروی این درس می تواند شما را موفق و نسبت به داوطالبان دیگر متمایز گرداند
برنامه ریزی برای کنکور
موفق و پیروز باشید
چه میشد اگر با یک بار نگاه کردن به صفحه ، همان موقع همه ی اطلاعات در ذهنت ثبت شود ؟ عالی نبود اگر تاریخ تولد دوستت در
ذهنت میماند و یا یادت نمیرفت کتابت را کجا گذاشته ای ؟ به هر حال انسان حافظه ی دوربین وار ندارد ، اما میتواند قدمهایی برای تقویت حافظه اش بردارد . تو هم چه بخواهی قهرمان مسابقه ی حافظه ی جهان شوی یا خیلی راحت به یاد بیاوری کلیدت را کجا گذاشته ای ، خواندن این مطلب میتواند برایت جذاب باشد .
*مراعات حال حافظه ات را بکن
حافظه ی بیچاره که رایانه نیست . کلی چیز هست که باید در گوشه و کنار نگه دارد و در وقت مبادا سریع تحویل جناب عالی بدهد . بنابراین سعی کن بار اضافی روی دوشش نگذاری . منظورم این است که چیزهایی را که معمولا به آنها نیاز پیدا میکنی ( مثل کلید یا عینک ) در یک جای مشخص قرار بده ( مثلا داخل ظرف تزئینی روی میز ) ، چیزهایی مثل تلفنها و آدرسهای جدید را هم همان موقع در دفتر تلفنت یادداشت یا وارد حافظه ی موبایلت کن .
*تکرار و تکرار و تکرار
اطلاعات تازه ای را که باید به خاطر بسپاری ، به طور مرتب برای خودت تکرار کن ، بهترین راه این است که ابتدا هر روز این کار را بکنی و به تدریج فاصله ی رجوع به آن را کم کنی تا این که به طور کامل به خاطر سپرده شود .
*رابطه بساز تا به یادت بماند