امر به معروف و نهی از منکر در اسلام و سایر ادیان از جایگاهی بس رفیع و بلند برخوردار است، زیرا اساس نبوت پیامبران الهی بر امر به معروف و نهی از منکر بنا نهاده شده است. اگر این دو وظیفه از برنامه انبیاء برداشته شود، نبوت تعطیل می گردد. انگیزه بعثت همه انبیاء تزکیه و تهذیب نفوس انسان ها بوده و این مهم در پرتو امر به معروف و نهی از منکر حاصل می شود.
حضرت امام خمینی، احکام مربوط به امر به معروف و نهی از منکر را در کتاب تحریر الوسیله عنوان و مخصوصاً وظیفه علما و دانشمندان را در روزگاری که خفقان و رُعب و ترس بر جامعه ایران حاکم بود، در برابر حکومت جبار پهلوی مطرح کردند. همان احکام در رساله توضیح المسائل که منطبق با فتوای ایشان بود مندرج شد تا عموم مردم با مسائل امر به معروف و نهی از منکر و وظیفه ای که در برابر این دو واجب مهم الهی داشتند، آشنا شوند. این کاری بدیع و نو بود که انجام گرفت، زیرا مباحثی که فقها در کتب فقهی خود نسبت به احکام امر به معروف و نهی از منکر طرح می کردند، غالباً جنبه استدلالی داشت و به زبان عربی که توده مردم نمی توانستند از آن بهره بگیرند لکن حضرت امام چون تشخیص دادند ضرورت دارد همه مردم با احکام این واجب الهی آشنا شوند، آن را در رساله عملیه وارد کردند.
اهمیت امر به معروف از دیدگاه امام خمینی
امام بزرگ ترین منکر را حکومت پهلوی می دانست که با اساس اسلام در ستیز بود. از این رو از سال 1342 که مبارزه خود را آغاز کرد، برای سرنگونی این رژیم با تمام توان به میدان آمد و در این راه هرگونه سختی و رنج و تبعید و زندان را تحمل کرد تا سرانجام حکومت پهلوی را نابود و جمهوری اسلامی در این مملکت برپا داشت. برای اهمیت امر به معروف و نهی از منکر از نظر امام کافیست به دستوری که در روزهای اولیه بعد از پیروزی انقلاب صادر فرمودند بنگریم:
